Józef Kustroń

Jednym z wielu obrońców polskiej niepodległości w starciu z totalitaryzmem niemieckim był patron obecnej Szkoły Podstawowej nr 28 w Bielsku-Białej, gen. Józef Kustroń (ur. 16.10.1892 r. w Stryju) dowodzący 21 Dywizją Piechoty Górskiej , wchodzącą w skład Grupy Operacyjnej „Bielsko” i Armii „Kraków” do której zadań należała obrona Bielska i powiatu bielskiego. W czasie swojej służby w Bielsku (od 1935) angażował się w działalność o charakterze społecznym i narodowym.

Widok ogólny miasta Bielska

Będąc prezesem Oddziału Związku Zachodniego prowadził w Bielsku akcję przeciwko obcym fabrykantom, wspierając polskie przedsięwzięcia gospodarcze i kulturalne. Podczas uroczystości powitania wojska w mieście we wrześniu 1936, powiedział m.in.: „...wojsko będzie dążyło do tego , aby żywioł polski stał się tutaj, jak i w reszcie kraju, pełnym gospodarzem.”

Za działalność na terenie Bielska i Białej berlińskie gestapo umieściło go na liście proskrypcyjnej. Jeszcze przed wojną musiał zmagać się z niemiecką dywersją, którą polecił zlikwidować w początkach kampanii wrześniowej. Od 1 września jego dywizja uczestniczyła w ciężkich walkach odwrotowych, po których osłabiona przedarła się na południową Lubelszczyznę.

Pierwsza niemiecka manifestacja na Rynku w Bielsku (16 września 1939) po wkroczeniu wojsk niemieckich do Bielska i Białej

Usiłując przebić się, stoczyła 16 września bój pod Oleszycami z przeważającymi siłami niemieckimi, w czasie którego ginie generał Kustroń. Został pochowany na polu bitwy, w 1953 jego grób przeniesiono do Nowego Sącza.

                                                                                                         Marek Matlak

Pomnik gen. Józefa Kustronia w Nowym Sączu      Fot. Tadeusz Dziedzina