Tegoroczna Wielkanoc będzie w Sopoćkiniach weselsza...

13 marca 2015 r. - pierwszy wyjazd z pomocą humanitarną do Sopoćkin na Białorusi.

Nowogródek - ruiny zamku

Wśród zebranych rzeczy znalazły się: lekarstwa (środki opatrunkowe, maści), słodycze (cukierki, lizaki, ciastka), artykuły szkolne (zeszyty, długopisy, farby, plastelina, flamastry, kredki), żywność, odzież, sprzęt sportowy, kalendarze oraz hostie i komunikanty.

W akcję pomocy dla dzieci oraz starszych mieszkańców Sopoćkiń włączyli się:

- Parafia Nawiedzenia NMP w Hałcnowie,

- Szkoła Podstawowa nr 28,

- Apteka św. Łukasza przy ul. Janowickiej,

- Apteka przy ul. Wyzwolenia,

- Rejonowy Oddział PCK w Bielsku-Białej,

- Przedsiębiorstwo Prywatne „REX” Spółka Jawna Roman Zając i Czesław Putyra,

- Caritas Bielsko-Biała,

- Akcja Katolicka w Kozach oraz Hałcnowie,

- OPLATKI.PL Christianus w Kozach,

- Spółdzielnia Inwalidów „Pokój” w Bielsku-Białej,

- „HOXA” Bogdan Masny,

- Spomet P.W. Spółka Jawna,

- osoby prywatne.

Zaraz po przyjeździe do Sopoćkin mieliśmy możliwość wzięcia udziału w spotkaniu z młodzieżą podczas lekcji katechezy prowadzonej przez siostrę Eucharię oraz w zajęciach sportowych organizowanych przez ks. Antoniego Obuchowskiego. Następnego dnia uczestniczyliśmy w rekolekcjach prowadzonych przez księdza Czesława Pawlukiewicza, egzorcystę zDdiecezji Grodzieńskiej. Po południu udaliśmy się do kilku osób starszych i samotnych zamieszkałych w 27 wsiach należących do Parafii Wniebowzięcia NMP i św. Jozafata Kuncewicza w Sopoćkiniach, którymi na co dzień zajmuje się siostra Goretti. Miejscowość liczy około 1300 mieszkańców, a wśród nich ponad 300 osób stanowią jej podopieczni. Pomimo wieku (niejednokrotnie powyżej 80 lat) oraz trudnej sytuacji finansowej (otrzymują emerytury w wysokości około 1 800 000 rubli białoruskich co stanowi mniej więcej równowartość 514 bułek) na ich twarzy gości uśmiech, a w wypowiadanych zdaniach, nie ma żadnej niechęci, czy słów krytyki. Dla Pani Marii jedynym głosem dochodzącym ze świata zewnętrznego, jest modlitwa i audycje z Radia Maryja, które ma cały czas włączone.

Grodno - klasztor franciszkanów

Dotarliśmy również na miejsce, gdzie 22 września 1939 r., przez żołnierzy Armii Czerwonej rozstrzelany został dowódca obrony Grodna, generał Józef Olszyna-Wilczyński. Jego grób i mogiły towarzyszących mu żołnierzy znajdują się na cmentarzu parafialnym w Sopoćkiniach. Natomiast przed wejściem na teren kościoła, postawiony został grobowiec, na którym widnieje napis „OFIAROM ZRODNI STALINOWSKICH Z LAT 1939-1955 W HOŁDZIE CZCI I PAMIĘCI RODACY”.

Podróżując po Sopoćkiniach mieliśmy również możliwość podziwiania malowniczych terenów nad kanałem Augustowskim. I tu spotykamy akcenty polskości. Na prywatnych zabudowaniach Pan Józef namalował godło polskie.

Nowogródek - fara

Nie udało się nam jednak dojechać do miejsca ostatniej bitwy w powstaniu styczniowym, w której uczestniczył Rafał Kalinowski, (beatyfikowany przez Jana Pawła II 22 czerwca 1983 r. w Krakowie, a następnie kanonizowany 17 listopada 1991 r. w Rzymie. 14 września 2007 r. Senat RP podjął uchwałę w sprawie uznania św. ojca Rafała Józefa Kalinowskiego za wzór patrioty, oficera, inżyniera, wychowawcy i kapłana-zakonnika.)

Wieczorem pojechaliśmy na nocne zwiedzanie Grodna.

W okresie międzywojennym w latach 1918-1939 miasto liczyło 58 tys. mieszkańców i było stolicą powiatu w województwie Białostockim. Wówczas w Grodnie istniały polskie szkoły, działał teatr im. Elizy Orzeszkowej i Muzeum Historyczne założone przez Józefa Jodkowskiego. Dziś Grodno jest centrum obwodu Grodzieńskiego i liczy ponad 400 tys. mieszkańców. Działają tu 3 uniwersytety: pedagogiczny, rolniczy i medyczny, instytuty Akademii Nauk: muzea i teatry.

Podczas krótkiego pobytu zwiedziliśmy klasztor franciszkanów, który zbudowany został w 1635 r. w stylu barokowym. W kościele p.w. Matki Bożej Anielskiej przed 1939 r. pracował św. Maksymilian Kolbe, tu również powstały pierwsze numery gazety „Rycerz Niepokalanej”. Zatrzymujemy się pod murami klasztoru, skąd rozpościera się widok na most, którego w 1939 r. bronili polscy harcerze – ZAPOMNIANE ORLĘTA.

(Działania wojenne dotknęły Grodno już 1 września 1939 r., kiedy to niemieckie bombowce zaatakowały miasto, powodując poważne zniszczenia. W ich wyniku zniszczono znaczną część zapasów mobilizacyjnych, w tym magazyny amunicji. Wojsko polskie zostało skierowane do obrony Lwowa przed Niemcami. Gdy 17 września na ulicach padły pierwsze strzały w związku z sowieckim najazdem, obronę Grodna stanowiły głównie oddziały rezerwistów, policjantów, strażaków, pocztowców, kolejarzy i harcerzy ze szkół gimnazjalnych. Grodno broniło się do 22 września, a w walkach poległo wielu obrońców miasta. Według źródeł sowieckich do niewoli wzięto ok. 1 tys. jeńców, a duża część obrońców została rozjechana czołgami na wschodzie miasta lub zabita na Psiej Górce i "Krzyżówce". Większość oficerów była rozstrzeliwana na miejscu. Podczas II wojny światowej zginęła prawie połowa mieszkańców miasta.)

Nowogródek - nazaretanki

Następnie udaliśmy się do Wyższego Seminarium Duchownego, gdzie mieliśmy możliwość poznania grodzieńskiego biskupa pomocniczego ks. Józefa Staniewskiego oraz rektora seminarium. Idąc dalej weszliśmy do kościoła Znalezienia Krzyża Świętego znajdującego się przy seminarium oraz do Bazyliki katedralnej św. Franciszka Ksawerego. Zatrzymujemy się również przed domem, gdzie na przełomie wieku XIX i XX mieszkała wybitna polska pisarka okresu pozytywizmu Eliza Orzeszkowa, która po śmierci w roku 1910 została pochowana na tamtejszym miejskim cmentarzu. W kwietniu 2009 r. dom poetki udostępniono zwiedzającym, jako muzeum.

Nowogródek - nazaretanki

Kolejnego dnia wstajemy o godz. 4:20, jedziemy do Nowogródka - stolicywojewództwa nowogródzkiegoWielkiego Księstwa Litewskiego,I RzeczypospolitejorazII Rzeczypospolitej, aby poznać miejsca, w których dzieciństwo i wczesną młodość spędził Adam Mickiewicz. Nowogródek to miejsce mityczne, działy się tu ważne wydarzenia, mieszkali znani ludzie, legenda ociera się tutaj o historię. Według badań archeologicznych Nowogródek został założony w drugiej połowie X w.

W Nowogródku pozostają ruiny zamku wybudowanego przez Mendoga z połowy XIII w. – podziwiamy ruiny dwóch wież: Szczytowej i Kościelnej, wały ziemne i fosa otaczająca zamek. Zamek wysadzili w powietrze Szwedzi w 1706 r.

W centrum miasteczka znajduje się Dworek Mickiewicza - z II poł. XIX w., na miejscu spalonej siedziby rodziny Mickiewiczów z XVIII w. Rodzina mieszkała tu do wybuchu powstania listopadowego. Za udział w walkach ich majątek był skonfiskowany i sprzedany przez władze carskie. Obecnie w dworku mieści się Muzeum upamiętniające życie i twórczość Adama Mickiewicza. Wśród około 7 tys. eksponatów, znajdują się rzeczy osobiste poety – zegarek i okulary, przedmioty związane z nim i jego otoczeniem: sprzęty domowe, fortepian, wachlarz, zegarek z połowy XIX w, materiały z wykopalisk w Zaosiu. Ponadto m.in. 9 książek wydanych za jego życia, przekłady poezji na wiele języków świata, 120 starych książek, rękopisy utworów białoruskich i zagranicznych pisarzy, kolekcja malarstwa, grafiki, dokumenty, fotografie itp.

Nowogródek - Kopiec Adama Mickiewicza

Idąc dalej mijamy Kopiec Mickiewicza, który usypany został przez naród w hołdzie poecie w okresie II Rzeczypospolitej (1924-31). Znajduje się on na wzgórzu, zwanym jako „Drugi Zamek”, albo „Mały Zamek”, obok wzgórza Zamkowego. Patronat nad budową objął ówczesny Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski. Podczas ceremonii rozpoczęcia, w betonowy kamień węgielny wmurowano akt erekcyjny, ułożony przez profesora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, p. Pigonia. Zapisane w akcie erekcyjnym planowane wymiary kopca: wysokość 15 m, średnica podstawy 30 m.

Następnie udajemy się do Kościoła Farnego („Biała Fara”, „Fara Witoldowa”) pw. Przemienienia Pańskiego, zbudowanego w stylu barokowym w latach 1719–1723 poprzez przebudowę wcześniejszego kościoła z końca XIV w. ufundowanego przez Wielkiego Księcia Litewskiego. W lutym 1799 r. w kościele tym został ochrzczony Adam Mickiewicz, wydarzenie to upamiętnia wmurowana tablica.

Ponadto w bocznej kaplicy znajduje się uwieczniony przez Mickiewicza w inwokacji do „Pana Tadeusza” cudowny obraz MB Nowogródzkiej, który jest XVIII-wieczną kopią obrazu znajdującego się niegdyś w nowogródzkim kościele jezuitów.

Nowogródek - Matka Boska

Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy

I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy

Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!

Jak mnie dziecko do zdrowia przywróciłaś cudem,

(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę

Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę

I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu

Iść za wrócone życie podziękować Bogu),

Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.

                                                            Adam Mickiewicz

                                                              „Pan Tadeusz”

                                                   KSIĘGA I: GOSPODARSTWO (5-13)

Z Białą Farą od 1929 r. były związane siostry Nazaretanki, które nauczały dzieci i młodzież religii. Demografia tej kresowej miejscowości, obecność współżyjących Polaków, Białorusinów, Żydów i Tatarów sprawiała, że ich posługa miała również ekumeniczny charakter. Siostry otworzyły internat, a w 1930 r. szkołę powszechną. Po wybuchu II wojny światowej Nowogródek dostał się w ręce sowieckie, a nazaretankom odebrano szkołę. Dalsze represje okupantów zmusiły siostry do opuszczenia zabudowań gospodarczych i podjęcia pracy zarobkowej w mieście. Z uwagi, iż w Nowogródku rozwinął się polski ruch oporu, mieszkańcy byli narażeni na liczne represje. Najeźdźcy deportowali Polaków (luty 1940 r. i kwiecień 1941 r.) na Syberię i do Kazachstanu. Siostry podjęły działalność charytatywną (m.in. wysyłając paczki dla deportowanych), apostolską (przygotowując dzieci do I komunii) i edukacyjną (prowadząc tajne nauczanie języka polskiego i historii). 6 lipca1941 r. po zajęciu tych ziem przez Niemców, rozpoczęła się eksterminacja Żydów, po czym nastąpiła fala aresztowań ludności polskiej, a po niej zbiorowa egzekucja sześćdziesięciu osób. W nocy z 17 na 18 lipca 1943 r. gestapo z Baranowicz dokonało w Nowogródku kolejnych aresztowań ok. 120 Polaków, w tym dwóch kapłanów. Wtedy Siostry Nazaretanki powiedziały znamienite słowa: “Mój Boże, jeśli potrzebna jest ofiara życia, lepiej niech nas rozstrzelają, niż tych, co mają rodziny”. Karę śmierci zamieniono aresztowanym na roboty w Niemczech (zatrzymanych wywieziono 24 lipca, a nielicznych uwolniono). Wszyscy wywiezieni jak i kapłani przeżyli wojnę. 31 lipca wieczorem zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu – nazaretanki (Maria Stella i Towarzyszki) zostały wezwane na Gestapo, a następnego dnia, bez sądu i wyroku, rozstrzelane w lesie 5 km od Nowogródka.

Ich szczątki zostały 19 marca 1945 r. ekshumowane i przeniesione do wspólnej mogiły przy nowogródzkiej farze. 5 marca 2000 r. zostały beatyfikowane przez papieża Jana Pawła II.

Modlitwa za przyczyną Sióstr Męczenniczek z Nowogródka:

Boże, nasz Ojcze, Twój Syn, Jezus, powiedział, że nie ma większej miłości niż oddać życie za drugiego człowieka. Siostra Stella i jej współsiostry dobrowolnie wybrały śmierć, by ratować braci. Ty przyjąłeś ich ofiarę. Przez wstawiennictwo Błogosławionych Sióstr usłysz nasze prośby, które zanosimy do Ciebie w imię Jezusa, naszego Pana. Amen

Inni święci i błogosławieni Białorusi to św. Kazimierz, św. Rafał Kalinowski, św. Andrzej Bobola oraz św. Jozafat Kuncewicz.

Nieopodal znajduje się kościół Dominikanów pw. św. Michała, trzynawowy, barokowy, z elementami rokoka. W bocznych nawach zachowane jest sklepienie gwiaździste. Kościół i klasztor fundacji wojewody Krzysztofa Chodkiewicza z 1624 r. - początkowo drewniany, następnie murowany w 1724 r. W klasztorze była szkoła, w której uczył się w latach 1807–1815 Adam Mickiewicz i Jan Czeczot. W 1853 r. skasowano klasztor, a kościół przebudowano. Kościół zamknięto w 1948 r., przeznaczając go wówczas na magazyn zboża, a następnie na skład mebli. Zdewastowany, został wyremontowano dopiero w latach 1986–1987. W 1993 r. zwrócono go wiernym miejscowej parafii rzymskokatolickiej.

W drodze powrotnej do Grodna zatrzymaliśmy się jeszcze w Rosi w Sanktuarium Jezusa Frasobliwego. Proboszczem parafii Świętej Trójcy jest ks. Czesław Pawlukiewicz.

W nocy 16 marca wyjeżdżamy z Sopoćkin, zafascynowani ludźmi i miejscem. Mam nadzieję, że uda się nam tutaj jeszcze powrócić. Tym razem z naszą młodzieżą (drużynami piłki nożnej oraz siatkówki), która została zaproszona na rozgrywaną w czerwcu br. Parafiadę w Grodnie.

Renata Zuber

Prezes PSKS „Beskidy”

Tu możesz skomentować: KLIKNIJ