Halcnow.pl - Bielsko-Biała - Tu warto być

Dolina Luizy

Celem dzisiejszej wędrówki jest jedna z najpiękniejszych dolin górskich w naszym mieście – Dolina Luizy, nazwana tak od imienia księżnej Sułkowskiej, dawnej właścicielki tego terenu. Jest to bardzo popularne miejsce spacerów mieszkańców naszego miasta, którzy znają je raczej jako dolinę rzeki Wapieniczanki. Wapienica bywała dawniej nazywana Łopienicą – podobnie jak i obecna rzeka Wapieniczanka, której źródła znajdują się na północnym stoku góry Stołów.
Ja jednak proponuję nie tradycyjną trasę spacerową wzdłuż asfaltowej drogi aż do zbiornika wodnego. Proponuję trzygodzinne przejście turystyczne – następującą trasą:
Dojeżdżamy autobusem, albo samochodem. Z parkingu wracamy kawałeczek i dochodzimy do niebieskiego szlaku prowadzącego przez las w kierunku Błatniej – po zachodniej stronie potoku Wapieniczanka. Co kilkaset metrów spotykamy ustawione przez służby leśne tablice, informujące o przyrodniczych atrakcjach i ciekawostkach okolicznych lasów. Napotykamy urocze oczka wodne zasilane przez małe potoki wypływające ze zbocza gór. Po pewnym czasie dochodzimy do zapory, gdzie szlak skręca w prawo. Wędrówkę kontynuujemy wzdłuż zachodniego brzegu jeziora, dochodząc na jego końcu do rezerwatu Jaworzyna.

Rezerwat Jaworzyna

Następnie w bród przekraczamy potok (w porze wiosennych roztopów może to stanowić problem), a za nim drogą leśną idziemy w prawo – w kierunku widniejącego przed nami szczytu Błatnia (917 mnp.). Po lewej stronie drogi podziwiamy Zespół Przyrodniczo – Krajobrazowy „Dolina Wapienicy”, który stanowi ostoję leśnej zwierzyny. Zespół ten obejdziemy drogą tworzącą pętlę na północnych zboczach góry Stołów (1035 mnp.). Na rozstajach drogi skręcamy w lewo, by po dość intensywnym podejściu znaleźć się w miejscu widokowym na Wapienicę i rozciągającą się za nią równinę. Po dotarciu do potoku Barbara, skręcamy razem z nim i z drogą w kierunku północnym. Za jakiś czas mijamy odnowioną leśniczówkę „Barbara” i po kilkuset metrach zamykamy pętlę – widząc znowu jezioro. W miejscu tym potok Barbara wpływa do jeziora. Idąc dalej znowu dochodzimy do zapory, gdzie możemy posilić się w domku na zaporze, w którym swoją siedzibę ma Centrum Nurkowe „Orka” i prowadzona jest restauracja – bar. Przed nami jeszcze droga do parkingu, na której spotkać można tłumy spacerowiczów. Za nami 3 godziny marszu po górach i wiele atrakcji. Nie sposób wszystkiego obejrzeć i podziwiać podczas tak krótkiego marszu. Na naszej trasie napotkaliśmy jedynie:

Las mieszany z bagienkami i małymi oczkami wodnymi

Zaporę imienia Prezydenta Ignacego Mościckiego zbudowaną w latach 1928 – 1932 i tworzącą jezioro Wielka Łąka. Projekt budowy zapory w Wapienicy istniał od 1911 r. - dopiero jednak w 1929 r. rada miejska Bielska zdecydowała się na powierzenie budowy zapory katowickiemu oddziałowi firmy "Dycherhoff und Widman z Drezna. W swoim czasie Zapora Wapienicka była jednym z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Europie. Długość zapory, wykonanej w postaci prostej, betonowej tamy, wynosi 309 m. W 1944 r. podwyższono jej koronę o 1 m, do obecnej wysokości 23 m, dzięki czemu pojemność zbiornika wzrosła o ponad 100 tys. m. Zbiornik stanowi miejsce poboru wody dla celów konsumpcyjnych, dlatego też jego brzegi są niedostępne dla ludności (zbiornik objęty jest bezpośrednią strefą ochrony sanitarnej), zaś zlewnie potoków: Wapienica, Barbara i Żydowskiego stanowią ścisłą strefę ochronną. Woda w zbiorniku odpowiada normom dla wód o I klasie czystości. Stan taki utrzymuje się od roku 1993 roku. Nie prowadzi się tu w żadnej formie gospodarki rybackiej oraz obowiązuje zakaz uprawiania sportów wodnych. Znajdują się tu także stacje filtrów, które oczyszczają wodę dla celów komunalnych. Dane techniczne zapory:
- długość 309 m
- wysokość 23 m
- powierzchnia lustra wody 24 ha
- objętość 1,3 mln m3

Korzenie buków

Rezerwat Jaworzyna utworzony w 2003 r. zlokalizowany na północno-wschodnich zboczach Wysokiego (756 mnp.), gdzie przedmiotem ochrony są górskie zespoły leśne:
- jaworzyna górska z miesiącznicą trwałą
- kwaśna buczyna górska
- żyzna buczyna karpacka

Zespół Przyrodniczo – Krajobrazowy „Dolina Wapienicy” utworzony w 1995 r. z roślinnością charakterystyczną dla pięter pogórza, regla dolnego i regla górnego.

Leśniczówka „Barbara” – dawny dom myśliwski książąt Sułkowskich w stylu tyrolskim

W dolinie znajdują się jeszcze inne atrakcje – na kolejne wycieczki, a więc:

rezerwat przyrody „Stok Szyndzielni” z pięknym 150-letnim lasem bukowym i zróżnicowaną roślinnością zbliżoną w składzie i wyglądzie do pierwotnego lasu beskidzkiego, położony na północnych zboczach góry Trzy Kopce (1081 mnp.).

Fortyfikacje zwane bunkrami – 5 schronów zbudowanych w 1939 r. (szczegóły na stronie http://www.armiakrakow.fortyfikacje.pl/ )

Grodzisko i Kopce na górze Palenica (688 mnp.) - obiekt nazywany w literaturze archeologicznej kręgiem kamiennym składający się z pagórka i trzech podgrodzi, pierścieniowaty wał kamienny o wysokości do 2 m oraz fosa. W bezpośrednim sąsiedztwie kręgu znajduje się kompleks kopców kamiennych, stanowiących być może miejsce jakiegoś kultu. Przypuszcza się, że nazwa Palenica pochodzić może od miejsca palenia ofiar na cześć jakichś bogów.

Uroczysko Ewangelików z XVII w – położone na zachód od szczytu o nazwie Wysokie (756 mnp.) – miejsce tajnych nabożeństw. Na stoku znajduje się 13 stopni o szerokości 1 metra, wysokości 0,5-0,75 metra i długości 30 metrów dające miejsca siedzące dla około 500 osób. Niżej widać rodzaj ambony.